Pochodzenie
Krichler (1892) w swojej książce pisał, że od niemieckiego pinczera szorstkowłosego odróżnia go tylko rudo-żółte umaszczenie. Z kolei Strebel nazywał go „belgijskim pinczerem małpim”. Był praktycznie pewien, że rasa ta powstała ze skrzyżowania niemieckiego pinczera małpiego z mopsem.
Zakłada się, że przodkami zarówno pinczera małpiego jak i gryfonika belgijskiego są te same, małe rozczochrane pieski. Nie musi to jednak oznaczać, że jedna rasa wywodzi się z drugiej. W całej Europie Środkowej istniały tego typu „pinczery miniaturowe”. Niektórzy twierdzą, że przodkami gryfonika mogły być yorkshire terier i spaniel miniaturowy. Jednak ze wszystkich opcji, najbardziej prawdopodobna wydaje się być ta z mopsem. Wskazuje na to wygląd gryfonika brabanckiego, który bardzo przypomina smukłego mopsa. Nie można zaprzeczyć, że istnieje duże podobieństwo między tymi rasami.
Początki hodowli
Od około roku 1880 belgijscy hodowcy rozpoczęli hodowlę gryfonika brukselskiego (griffon bruxellois). Ten mały pies znany był m.in. pod nazwą „Garcon du Petit Waterloo”. Bardzo często pojawia się on w drzewach genealogicznych dzisiejszych przedstawicieli tej rasy. Można więc nazwać go protoplastą.
Hodowcy krzyżowali go z mopsami by uzyskać twardszy włos i mocniej wyprofilowaną głowę. W czasie krzyżowania, często pojawiały się psy o krótkiej sierści, które nazwano później gryfonikami brabanckimi. Mops wniósł do dawnej hodowli to, co najbardziej rzuca się w oczy, czarną maskę i nowe umaszczenia.
Dwa wydarzenia przyczyniły się do wzrostu rozmiarów hodowli gryfoników. Po pierwsze, rasa ta otrzymała pierwsze miejsce na najlepszego psa wystawowego na zawodach w 1880. A po drugie wzrosła jego popularność. Miało to miejsce po pojawieniu się sznaucera miniaturowego w Niemczech. Wtedy prawie całkowicie zaniedbano hodowlę pinczera małpiego. Jednak kilku zapalonym hodowcom udało się ją ocalić.
Trzy rasy w jednym miocie
Co ciekawe, do dziś można się spotkać z sytuacją, w której w jednym miocie zdarzają się wszystkie trzy odmiany gryfoników:
Mały pies do towarzystwa, inteligentny, proporcjonalny, czujny, dumny, mocny, o prawie kwadratowej sylwetce; z mocnym kośćcem, ale równocześnie elegancki w ruchu i budowie; przykuwający uwagę swym prawie ludzkim wyrazem. Dwie odmiany rasy gryfoników są szorstkowłose i różnią się kolorem, podczas gdy brabantczyk jest krótkowłosy.
Sierść
Jakość szaty: gryfonik brukselski i gryfonik belgijski mają szatę szorstkowłosą z podszyciem. Sierść jest z natury szorstka, nieco falista, ale nie lokowata; jest trymowana. Aby ocenić strukturę szaty musi ona być odpowiednio długa. Zbyt długa szata psuje sylwetkę i nie jest pożądana. Jedwabista lub wełnista szata stanowi poważną wadę. Brabantczyk jest psem krótkowłosym. Szata jest ostra, płasko leżąca, błyszcząca, o długości najwyżej 2 cm.
Owłosienie głowy: u gryfoników dłuższa szata na głowie (broda i wąsy) zaczyna się poniżej linii nosowo- ocznej i rozciąga się od jednego ucha do drugiego, pokrywając kufę i policzki mocnym włosem, który jest tu dłuższy niż na pozostałych częściach ciała. Nad oczami włosy muszą być dłuższe niż na innych partiach czaszki, tworząc brwi.
Umaszczenie
gryfonik brukselski: rude, rdzawe; niewielka ilość czerni jest dozwolona w okrywie włosowej głowy.
gryfonik belgijski: czarne, czarne podpalane. Podpalanie musi być jednolite i wysycone w kolorze. Podpalanie jest widoczne na kończynach przednich, na łapach aż do nadgarstków; na kończynach tylnych na łapach, aż do stawów skokowych. Przechodzi dalej na wewnętrzną stronę kończyn. Jest również widoczne na klatce piersiowej, policzkach, nad oczami, wewnątrz uszu, poniżej ogona i dookoła odbytu. Kolor czarny może być przesiany rudo- brązowym; jest to dopuszczalne choć preferowane jest umaszczenie czysto czarne i czarne- podpalane.
brabantczyk: uznane są umaszczenia takie same, jak u gryfoników. Występuje ciemna maska. Siwienie i szpakowatość maski u starszych psów nie powinny być negatywnie oceniane.
U wszystkich trzech ras pojedyncze białe włosy na klatce piersiowej są tolerowane, ale nie są pożądane.